Hordhac:
Taariikhdu ma aha oo kaliya qoraal lagu kaydiyay maktabadaha ama sheekooyin la isku gudbiyo, balse waa laf-dhabarta qaranimada iyo aqoonsiga shakhsiyadeed. Waa muraayadda aan ku aragno cidda aan nahay, halka aan ka nimid, iyo sababta aan u nahay sida aan nahay. Marka la eego xaaladda adduunka ee isbaddalaysa iyo jiilalka cusub ee xawaaraha ku soo kordhaya, muhiimadda ay leedahay in si habboon loogu gudbiyo taariikhda jiilalka dambe ma aha mid la dhayalsan karo. Waa waajib qaran, mid dhaqan, iyo mid bini’aadanimo. Gudbinta taariikhda ma aha ujeeddo kaliya oo waxbarasho, balse waa dhisidda mustaqbal lagu xidhan yahay xididdo adag iyo waayo-aragnimo soo jireen ah.
Barashada Waaya-Aragnimadii Hore:
Taariikhdu waa macallinka ugu wanaagsan ee nolosha. Waxay siisaa jiilalka dambe fursad ay ku bartaan guulaha iyo khaladaadkii ay galeen awoowayaashood.
Ka-fogaanshaha Khaladaadka: Barashada dhacdooyinkii xanuunka lahaa, dagaalladii, iyo fashilka siyaasadeed waxay siisaa casharro. Jiilka cusub wuxuu baran karaa sababihii horseeday burburkii iyo khilaafkii, taasoo ka caawinaysa inay ka fogaadaan ku celcelinta khaladaadkaas. Waa hab lagu dhiso bulsho baraarugsan oo aan ku dhicin dabinnadii hore.
Dhiirigelinta Guulaha:
Taariikhda waxaa ku duugan sheekooyinka halgankii xorriyadda, guulihii sayniska, iyo horumarkii bulsho ee la gaaray. Barashada geesiyada iyo hoggaamiyeyaashii dalkooda wax u qabtay waxay dhiirigelinaysaa jiilka cusub inay ku daydaan, kana shaqeeyaan sidii ay u gaari lahaayeen heer ka sarreeya.
Adkaynta Aqoonsiga Dhaqan iyo Qaran:
Taariikhdu waa tiirka ugu weyn ee qeexa cidda aan nahay. Gudbinta taariikhda waxay adkaysaa dareenka waddaniyadda iyo aqoonsiga qawmi.
Xididda Dhaqanka: Taariikhdu waxay ka kooban tahay hiddo-socodka, dhaqanka, luqadda, iyo caadooyinka soo jireenka ah. Marka jiilalka dambe la baro waayo-waayadii awoowayaashood, waxay si qoto dheer u fahmayaan macnaha ay u leeyihiin inay ka tirsan yihiin bulshadaas. Tani waxay xakameysaa duufaanta isku-dhafka dhaqamada caalamka (Globalisation) ee halista ku ah inuu tirtiro aqoonsiyada qaar.
Kobcinta Waddaniyadda:
Fahmidda halgankii lagu soo maray dhisidda iyo ilaalinta qaranimada waxay abuurtaa dareen mas’uuliyadeed iyo jacayl dalka ah. Jiilka dambe markay ogaadaan dhiiggii iyo dhididkii ku baxay xorriyaddooda, waxay si dabiici ah u noqonayaan daryeelayaal daacad u ah mustaqbalka dalkooda.
Dhisidda Isfaham iyo Midnimo Bulsho:
Taariikhda dhabta ah ee si daacadnimo ah loo gudbiyaa waxay furaha u tahay dib u heshiisiinta iyo is-fahamka waara ee ka dhex jira qaybaha kala duwan ee bulshada.
Xaqiiqada iyo Hufnaanta:
Gudbinta taariikhdu waa inay noqotaa mid aan ku xirnayn qabiil ama koox. Barashada dhacdooyinka sida ay u dhaceen, iyada oo la qiranayo dhaliilaha iyo wanaagga dhinacyadii kala duwanaa, waxay dhisaysaa aaminaad.
Fahamka Farqiga: Taariikhdu waxay sharraxaysaa sababaha ay u jiraan kala duwanaansho goboleed, qabiil, ama fikir. Marka jiilalka dambe fahmaan xididada taariikhiga ah ee farqigaas, waxay yaraynaysaa nacaybka iyo isku-dhaca, waxayna kobcinaysaa dulqaadka iyo ixtiraamka qofka kale.
Farsamooyinka Lagu Gudbinayo Taariikhda:
Si taariikhdu u noqoto mid si wax ku ool ah u gaarta jiilalka cusub, waa in la adeegsadaa habab casri ah oo u dhigma hab-nololeedkooda.
Waxbarashada Rasmiga ah: Waa in dib loo eego manhajka dugsiyada, oo taariikhda lagu dhigo qaab xiiso leh, oo aan ahayn mid xasuus kaliya ku dhisan. Waa in la adeegsadaa ilo kala duwan (buugaag, dukumiintiyo, shaqo-goobeedyo.
Adeegsiga Teknolojiyadda:
Maanta, dhalinyaradu waxay ku nool yihiin adduun dhijitaal ah. Waa lagama maarmaan in taariikhda lagu gudbiyo iyadoo la adeegsanayo filimmo dokumentari ah, ciyaaro dhijitaal ah oo waxbarasho leh, baraha bulshada (social media), iyo abka moobilada (apps).
Doorka Qoyska:
Waalidka iyo waayeelku waa ilaha ugu muhiimsan ee gudbinta taariikhda. Waa in dhiirigelin lagu sameeyaa in sheekooyinka taariikhiga ah iyo qisaska halyeeyada la gaarsiiyo carruurta, taasoo dhisaysa xidhiidh qoto dheer oo ka dhexeeya jiilasha.
Gabagabo
Taariikhdu ma aha culeys, balse waa hantida ugu weyn ee ummad haysato. Gudbinta taariikhda ee jiilalka dambe waa mashruuc aan waligiis dhammaanayn oo u baahan maalgashi joogto ah waqti, khayraad, iyo daacadnimo ah. Haddii taariikhda la dayaco ama la qalloociyo, waxaan luminaynaa furaha aan ku fahmi karno mustaqbalka. Gudbinta dhabta ah ee taariikhdu waxay abuuri doontaa jiil dhalinyaro ah oo leh aqoon, xikmad, waddaniyad, iyo faham qoto dheer oo ku aaddan dhaxalkooda, kuwaa soo u qalma inay noqdaan hoggaamiyeyaasha mustaqbalka.
Talo bixin
Haddii aad tahay waalid, macallin, qoraa, ama hoggaamiye, waxaanu kaa codsanaynaa inaad qaaddo mas'uuliyadda gudbinta taariikhda:
Bilow Maanta: La hadal carruurtaada ama ardaydaada waxyaabihii wanaagsanaa iyo kuwa xumaa ee dalkaaga soo maray.
Adeegso Agabyo Kala Duwan: Soo saar ama qaybi agabyo casri ah (muuqaallo, maqal, iyo qoraallo) oo taariikhda u gudbinaya dhalinyarada si ay u fahmi karaan.
Xaqiiji Daacadnimada: Hubi in sheekada aad gudbinayso ay tahay mid run ah, oo aan lagu qalloocin dano gaar ah.
Ha noqoto taariikhdeenna iftiin ku hagaya mustaqbalka ifaya ee jiilka soo socda!
akhriste wixii aad ka fahan tay maqaalkan
ama kaa saameeyay noogu reeb faalo lana wadaag bulshada kugu xeeran.
